مطالعه راه های ارتباطی استان فارس در عصر ساسانی با توجه به مدارک باستان شناختی

سرزمین کهن فارس در طول قرن های متوالی به دلیل دارا بودن شرایط مطلوب جهت سکونت، نظیر موقعیت مساعد آب و هوایی و قرارگیری در منطقه ای میان مسیر، همواره مورد توجه اقوام مختلفی بوده؛از این رو استان فارس در دوره های تاریخی مختلف، مورد رفت و آمد این اقوام واقع شده است. در این میان می توان به امپراطوری قدرتمند ساسانی در فارس اشاره کرد. شاهان ساسانی تمامی تلاش خود را در جهت حفظ قدرتشان در این سرزمین، به کار بسته و برای رشد و تثبیت آن، اقدام به توسعه راه های ارتباطی آن نمودند. بهترین شاهد برای اثبات این موضوع، شواهد باستان شناختی به جا مانده از آنان در طول مسیر این راه ها است. حضور شواهدی نظیر بقایای جاده ها، پل ها، بند ها، قلعه ها، آتشکده ها و... گواه بر وجود جاده هایی پر رفت و آمد در این عصر است. نگارنده در این پژوهش بر آن است تا با کمک متون به جا مانده و در کنار آن با استفاده از شواهد باستان شناختی ما بین راه ها، جایگاه والای راه های ارتباطی فارس را در عصر ساسانی را مشخص سازد؛ چرا که بدون شک این راه ها نه تنها باعث ایجاد موقعیتی ارتباطیدر زمینه تجارت فارسبا سرزمین های همجوار می شده بلکه این امکان را برای شاهان ساسانی فراهم می ساخت، تا بر امور سیاسیمنطقه، اشراف کامل داشته باشند. در پایان این پژوهش بدین نتیجه دست خواهیم یافت کهراه های ارتباطی فارس در روزگار ساسانی، با عنوان شریان های حیاتی این سرزمین، ما بین شهرهای بزرگی نظیر اصطخر، اردشیر خوره، دارابگرد، بیشاپور و ... محسوب می شده و حیات سیاسی، اقتصادی و نظامی این شهرها در گرو امنیت این راه ها بوده است.